എന്താണ് ലിഥിയം?
ലിഥിയം എന്നത് പ്രകൃതിയിൽ കാണുന്ന ഒരു തരം വെള്ളി നിറത്തിലുള്ള ലോഹമാണ്. ഇതിന് ചില പ്രത്യേക കഴിവുകളുണ്ട്.
ഭാരം കുറവ്: ലിഥിയം വളരെ ഭാരം കുറഞ്ഞ ഒരു ലോഹമാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ ബാറ്ററി ഉണ്ടാക്കുമ്പോൾ ഭാരം കൂടാതെ നോക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കും.
ഊർജ്ജം നിറയെ: ലിഥിയത്തിന് ഒരുപാട് ഊർജ്ജം സംഭരിക്കാൻ കഴിയും. ഒരു ചെറിയ പാത്രത്തിൽ ഒരുപാട് വെള്ളം കൊള്ളുന്നത് പോലെ. അതുകൊണ്ടാണ് ലിഥിയം ബാറ്ററികൾക്ക് കൂടുതൽ നേരം പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയുന്നത്.
ലിഥിയം എങ്ങനെയാണ് ബാറ്ററിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്?
ലിഥിയം-അയൺ ബാറ്ററികൾ എന്നാണ് സാധാരണയായി നമ്മൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ബാറ്ററികൾ അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇവ എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്ന് നോക്കാം:
ബാറ്ററിക്കുള്ളിൽ രണ്ട് പ്രധാന ഭാഗങ്ങളുണ്ട്:
ആനോഡ് (Anode): ഇത് നെഗറ്റീവ് ഭാഗമാണ്.
കാഥോഡ് (Cathode): ഇത് പോസിറ്റീവ് ഭാഗമാണ്.
ഇവ രണ്ടിനുമിടയിൽ ഒരു പ്രത്യേകതരം ദ്രാവകം ഉണ്ടാകും, ഇതിനെ ഇലക്ട്രോലൈറ്റ് (Electrolyte) എന്ന് പറയും.
ബാറ്ററി പ്രവർത്തിക്കുമ്പോൾ (ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ), ലിഥിയം അയോണുകൾ (ചെറിയ കണികകൾ) ആനോഡിൽ നിന്ന് കാഥോഡിലേക്ക് ഈ ഇലക്ട്രോലൈറ്റിലൂടെ സഞ്ചരിക്കും. ഇങ്ങനെ സഞ്ചരിക്കുമ്പോൾ വൈദ്യുതി ഉണ്ടാക്കുന്നു. നമ്മുടെ ഫോണും, ലാപ്‌ടോപ്പും, വണ്ടിയുമെല്ലാം ഇങ്ങനെയാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്.
ചാർജ് ചെയ്യുമ്പോൾ ഇത് നേരെ തിരിച്ചാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. ലിഥിയം അയോണുകൾ കാഥോഡിൽ നിന്ന് ആനോഡിലേക്ക് തിരികെ പോകും.
എവിടെയാണ് ലിഥിയം കിട്ടുക?
ലിഥിയം ലോകത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്. പ്രധാനമായും ഇത് കിട്ടുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ ഇവയാണ്:
ഉപ്പ് തടാകങ്ങൾ (Salt Lakes): ചില ഉപ്പ് തടാകങ്ങളിൽ ലിഥിയം ധാരാളമായി അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. പ്രധാനമായും തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങളിലാണ് ഇത് കൂടുതൽ കാണുന്നത്.
രാജ്യങ്ങൾ:
ചിലി (Chile): ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ലിഥിയം ശേഖരമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. ഇവിടുത്തെ അറ്റകാമ മരുഭൂമിയിലെ (Atacama Desert) ഉപ്പ് തടാകങ്ങളിൽ ലിഥിയം ധാരാളമുണ്ട്.
അർജന്റീന (Argentina): ഇതും ലിഥിയം ഉൽപ്പാദനത്തിൽ മുൻപന്തിയിലാണ്. ഇവിടുത്തെയും പ്രധാന ശേഖരം ഉപ്പ് തടാകങ്ങളാണ്.
ബൊളീവിയ (Bolivia): ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഉപ്പ് തടാകമായ സലാർ ഡി യുയുനി (Salar de Uyuni) ഇവിടെയാണ്. ഇവിടെയും വലിയ ലിഥിയം ശേഖരം ഉണ്ട്.
ധാതുക്കൾ (Minerals): ചില പ്രത്യേകതരം പാറകളിലും ലിഥിയം കാണപ്പെടുന്നു. ഓസ്ട്രേലിയ, ചൈന തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ രീതിയിലാണ് ലിഥിയം കൂടുതലായി ഖനനം ചെയ്യുന്നത്.
രാജ്യങ്ങൾ:
ഓസ്ട്രേലിയ (Australia): ലിഥിയം ഉൽപ്പാദനത്തിൽ ഇപ്പോൾ ഒന്നാം സ്ഥാനത്താണ് ഓസ്ട്രേലിയ. ഇവിടെ സ്പോഡ്യൂമിൻ (Spodumene) പോലുള്ള ധാതുക്കളിൽ നിന്നാണ് ലിഥിയം എടുക്കുന്നത്.
ചൈന (China): ലിഥിയം ഉൽപ്പാദനത്തിലും, ബാറ്ററി നിർമ്മാണത്തിലും ചൈന മുൻപന്തിയിലാണ്. ഇവിടെയും ധാതുക്കളും ഉപ്പ് തടാകങ്ങളും ലിഥിയം ഉറവിടങ്ങളാണ്.
അമേരിക്ക (United States): അമേരിക്കയിലും ലിഥിയം ശേഖരമുണ്ട്. നെവാഡ (Nevada) പോലുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽ ലിഥിയം ഖനനം നടക്കുന്നു.
ഇവ കൂടാതെ പോർച്ചുഗൽ, സെർബിയ, കാനഡ, ബ്രസീൽ, സിംബാബ്‌വെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലും ലിഥിയം ശേഖരം ഉണ്ട്. ഇന്ത്യയിലും ലിഥിയം ശേഖരം കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്, ജമ്മു കശ്മീരിലും, രാജസ്ഥാനിലുമൊക്കെ പര്യവേഷണങ്ങൾ നടക്കുന്നു.
ലിഥിയം ഉപയോഗിക്കുമ്പോളുള്ള പ്രശ്നങ്ങളും, ഭാവിയും
ലിഥിയം ബാറ്ററികൾക്ക് ഒരുപാട് ഗുണങ്ങളുണ്ടെങ്കിലും ചില പ്രശ്നങ്ങളുമുണ്ട്:
വില: ലിഥിയം കിട്ടാൻ കുറച്ച് ബുദ്ധിമുട്ടാണ്, അതുകൊണ്ട് ഇതിന് വില കൂടുതലാണ്.
എല്ലായിടത്തും ലഭ്യമല്ല: ലിഥിയം ശേഖരം എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിലും ഇല്ല. ചില രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതലായി ആശ്രയിക്കേണ്ടി വരുന്നു.
സുരക്ഷാ പ്രശ്നങ്ങൾ: ലിഥിയം ബാറ്ററികൾ ചിലപ്പോൾ ചൂടായാൽ തീ പിടിക്കാനോ പൊട്ടിത്തെറിക്കാനോ സാധ്യതയുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് സുരക്ഷിതമായി ഉപയോഗിക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്.
പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങൾ: ലിഥിയം ഖനനം ചെയ്യുമ്പോൾ പരിസ്ഥിതിക്ക് ദോഷമുണ്ടാകാം. വെള്ളം ഒരുപാട് ഉപയോഗിക്കേണ്ടി വരുന്നു, മലിനീകരണം ഉണ്ടാകാനും സാധ്യതയുണ്ട്.
എന്നാൽ ഈ പ്രശ്നങ്ങളെല്ലാം പരിഹരിക്കാൻ ശാസ്ത്രജ്ഞർ ശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. ലിഥിയത്തിന് പകരം ഉപയോഗിക്കാൻ പറ്റുന്ന മറ്റു ലോഹങ്ങളെക്കുറിച്ചും ഗവേഷണങ്ങൾ നടക്കുന്നു. കൂടാതെ ലിഥിയം ബാറ്ററികൾ കൂടുതൽ മെച്ചപ്പെടുത്താനും, സുരക്ഷിതമാക്കാനും, പരിസ്ഥിതിക്ക് ദോഷം കുറയ്ക്കാനുമുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും നടക്കുന്നു.
ലിഥിയം ഇന്ന് നമ്മുടെ ജീവിതത്തിലെ ഒരു പ്രധാന ഭാഗമാണ്. ബാറ്ററികളിലെ ഈ സൂപ്പർ താരത്തിന് ഇനിയും ഒരുപാട് മുന്നോട്ട് പോകാനുണ്ട്. പുതിയ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങളിലൂടെ ലിഥിയം ബാറ്ററികൾ കൂടുതൽ മികച്ചതാവുകയും, നമ്മുടെ ലോകം കൂടുതൽ സൗകര്യപ്രദവും, പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദപരവുമാകാൻ സഹായിക്കുമെന്നും നമുക്ക് പ്രതീക്ഷിക്കാം.
